Zelf testen met screenreaders - VoiceOver (macOS)

Introductie VoiceOver

Apple introduceerde in 2005 met macOS X 10.4 de screenreader VoiceOver op Macs en MacBooks. Het was zeker niet de eerste keer dat Apple met toegankelijkheid bezig was. Zo kenden eerdere versies onder andere 'Universal Access'. 

Apple was met VoiceOver de eerste met een besturingssysteem dat een screenreader ingebouwd had zitten. Zonder allerlei extra handelingen konden gebruikers ermee aan de slag. VoiceOver is inmiddels standaard onderdeel van de meeste Apple producten en is beschikbaar op macOS, iOS en iPadOS. 

De resultaten van VoiceOver komen in grote lijnen overeen tussen de verschillende platformen, maar er kunnen kleine verschillen optreden. De manier van bedienen is uiteraard ook anders op een iPad of iPhone door het gebruik van gebaren (gestures) in plaats van een toetsenbord.

VoiceOver instellen

voordat we het testen met VoiceOver kunnen beginnen, moeten we nog een paar instellingen doorlopen.

MacOS instellen

Om het gebruik van VoiceOver te vergemakkelijken is het aan te raden om focus verplaatsing met de Tab toets binnen MacOS te activeren. Je vindt deze optie onder Systeeminstellingen > Toetsenbord> Toetscombinaties en vinkt onderaan de optie Verplaats focus tussen regelaars met toetsenbordnavigatie aan.

Safari instellen

VoiceOver, als onderdeel van het Apple-ecosysteem, is voor website navigatie ontwikkeld om gebruikt te worden met de browser Safari. Gebruik van andere browsers als Firefox of Chrome kan, maar de resultaten kunnen dan verschillen.

Voor de beste werking is het belangrijk in Safari nog een optie voor toetsenbordnavigatie aan te zetten. Bij Voorkeuren > Geavanceerd > Toegankelijkheid vink je Tab-toets markeert elk onderdeel op webpagina aan zodat alle elementen op de pagina focus kunnen krijgen.

Starten van VoiceOver

VoiceOver voor MacOS kun je op verschillende manieren opstarten. Als je over een TouchID knop beschikt, kun je VoiceOver starten door 3x op deze knop te drukken. Macs zonder TouchID kunnen VoiceOver starten met de toetsencombinatie Command + F5

Je kunt VoiceOver ook activeren via Systeemvoorkeuren > Toegankelijkheid. >  VoiceOver > Activeer VoiceOver

Verschillende opties binnen VoiceOver worden geactiveerd in combinatie met een eigen toetsencombinatie. Dit zijn de Ctrl + Option toetsen (voortaan afgekort als VO).

Stem aanpassen van VoiceOver

Je kunt voor VoiceOver verschillende stemmen gebruiken en de snelheid ervan aanpassen. Deze instellingen bevinden zich in de VoiceOver applicatie. Als VoiceOver actief is open je deze via VO + F8. Je vindt de applicatie ook onder Systeemvoorkeuren > Toegankelijkheid > VoiceOver kies je voor Open VoiceOver-programma

Onder de optie Spraak kun je stemmen toevoegen en voor geïnstalleerde stemmen kun je via Wijzig instellingen als snelheid en toonhoogte naar wens aanpassen.

Tijdens het gebruik van VoiceOver kun je deze instellingen ook aanpassen door toetsencombinaties. Met VO + Command + ← / → wissel je tussen de verschillende opties en met VO + Command + ↑ / ↓ pas je de geselecteerde optie aan.

Testen met VoiceOver

Lezen met VoiceOver

Er zijn veel sneltoetsen om VoiceOver te gebruiken. Onderstaande lijst zijn de meest gebruikte sneltoetsen om content te lezen. Hiermee kun je de meeste inhoud van websites lezen.

Navigatie met VoiceOver

VoiceOver beschikt ook over toetscombinaties om snel tussen verschillende soorten content te navigeren. Je kunt dan bijvoorbeeld van koptekst naar koptekst springen of alle afbeeldingen op een pagina langs gaan.

Naast sneltoetsen beschikt VoiceOver ook over een functie genaamd de Rotor. Dit is een soort centraal menu voor veelgebruikte items en instellingen. Je opent de Rotor met VO + U. Je kunt daarna via ← / → tussen de verschillende groepen navigeren. Vervolgens doorloop je de beschikbare opties via ↑ / ↓ en bevestig je je keuze met enter. Je sluit de rotor zonder een keuze te maken met Esc.

Binnen de rotor is ook een filtering aanwezig voor bepaalde onderdelen. Bij de kopteksten kan op niveau gefilterd worden door een getal (bijv. 2). Ook kan er gefilterd worden door te typen. Alleen de kopteksten die deze term bevatten blijven dan over.

Tabellen

Gebruik de VO + Command + T toetscombinatie om naar de volgende tabel op een pagina te navigeren. Om binnen een gegevenstabel te navigeren houdt je VO ingedrukt en gebruikt je ↑ / ↓ / ← / → om van cel naar cel te gaan. 

Als een tabel de juiste opmaak heeft met rij- en kolomkoppen, dan worden deze automatisch gelezen tijdens het navigeren. VO + C leest de huidige kolom header voor en VO + R de header van de rij.

Algemene toetsencombinaties

Naast de bovengenoemde toetsencombinaties zijn er nog enkele algemene die handig zijn om te weten om je Mac zonder muis te bedienen.