Voor algemene informatie en een introductie over screenreaders lees je het beste eerst de pagina Alles over screenreaders, voordat je verder gaat met onderstaande informatie en gaat testen met VoiceOver op je iPad of iPhone.
Introductie VoiceOver
Apple introduceerde in 2005 met macOS X 10.4 de screenreader VoiceOver op Macs en MacBooks. Het was zeker niet de eerste keer dat Apple met toegankelijkheid bezig was. Zo kenden eerdere versies onder andere 'Universal Access'.
Apple was met VoiceOver de eerste met een besturingssysteem dat een screenreader ingebouwd had zitten. Zonder allerlei extra handelingen konden gebruikers ermee aan de slag.
In 2009 kwam VoiceOver ook naar de iPhone en een jaar later was het vanaf de introductie van de iPad meteen beschikbaar.
De resultaten van VoiceOver komen in grote lijnen overeen tussen de verschillende platformen, maar er kunnen kleine verschillen optreden. De manier van bedienen is uiteraard ook anders op een iPad of iPhone door het gebruik van gebaren (gestures) in plaats van een toetsenbord.
Let op
VoiceOver past de complete bediening van je Iphone of Ipad aan naar speciale gebaren. De normale manier van aanwijzen en klikken werken dan niet meer. Houdt onderstaande informatie dus goed bij de hand.
VoiceOver in- en uitschakelen
Voor de meeste recente versies kun je VoiceOver aan en uit zetten op verschillende manieren:
- Ga naar Instellingen > Toegankelijkheid > VoiceOver en activeer de instelling daar met de eerste schakelaar.
- Voor apparaten met een 'thuisknop': Druk 3 maal op de 'home' knop.
- Voor apparaten zonder 'thuisknop': Druk 3 maal op de bovenste knop aan de zijkant.
- Activeer Siri en zeg "Zet VoiceOver aan / uit".
De VoiceOver Rotor
VoiceOver heeft een centrale functie om elementen te bedienen en instellingen aan te passen, genaamd de 'Rotor'.
Je opent de rotor door met twee vingers linksom of rechtsom over je scherm te draaien. Je doorloopt daarmee de beschikbare opties. Als een optie, bijvoorbeeld 'Links' is geselecteerd, kun je door met 1 vinger naar boven en beneden te swipen door de verschillende elementen op de pagina navigeren.
Je kunt zelf bepalen welke elementen je in de rotor wilt gebruiken. Onder Instellingen > Toegankelijkheid > VoiceOver > Rotor vindt je een grote lijst met mogelijkheden. De lijst is ook naar voorkeur te sorteren.
Navigatie met VoiceOver
Zodra je VoiceOver hebt ingeschakeld verandert de bediening van je iPhone of iPad. Je zelfs merken dat als je nu een icoontje aanraakt deze niet geselecteerd, maar voorgelezen wordt. Zodra je met je vinger over het scherm sleept wordt de informatie on je vinger voorgelezen. Om apps of links te activeren moet je nu dubbelklikken met 1 vinger, of houdt de eerste vinger op het scherm en tikt met een tweede vinger.
Er zijn veel verschillende gebaren (gestures) die je nu kunt gebruiken om met VoiceOver te werken. Er bestaand ook gebaren met 2, 3 of zelfs 4 vingers. Je hoeft de gebaren niet met een hand te verrichten, maar kunt daarbij beide handen gebruiken als dat nodig is.
Hieronder staan de belangrijkste gebaren bij elkaar.
Gebaren met 1 vinger
| Gebaar (gesture) | Resultaat |
|---|---|
| Tik met 1 vinger | Selecteer het element en spreek het uit. |
| Swipe naar rechts met 1 vinger | Selecteer het volgende element |
| Swipe naar links met 1 vinger | Selecteer het vorige element |
| Swipe omlaag met 1 vinger | Selecteer het volgende element op basis van de huidige rotor stand |
| Swipe omhoog met 1 vinger | Selecteer het vorige element op basis van de huidige rotor stand |
| Tik 2x met 1 vinger | Activeer het geselecteerde element |
| Tik 3x met 1 vinger | Dubbelklik op het geselecteerde element |
Gebaren met 2 vingers
| Gebaar (gesture) | Resultaat |
|---|---|
| Draaien met 2 vingers (linksom en rechtsom) | Bedien de VoiceOver rotor |
| Swipe omhoog met 2 vingers | Lees de hele pagina voor vanaf het begin. |
| Swipe omlaag met 2 vingers | Lees voor vanaf de huidige positie. |
| Tik met 2 vingers | Pauzeer of hervat het voorlezen. |
| Tik 2x met 2 vingers | Pauzeer of hervat de huidige actie Bijvoorbeeld het starten of pauzeren van audio en video |
| Met twee vingers zigzaggen (twee vingers snel heen en weer bewegen in de vorm van een 'z') | Een melding sluiten of teruggaan naar het vorige scherm of pagina |
Gebaren met 3 vingers
| Gebaar (gesture) | Resultaat |
|---|---|
| Swipe omlaag met 3 vingers | Scroll een pagina omlaag |
| Swipe omhoog met 3 vingers | Scroll een pagina omhoog |
| Swipe naar links met 3 vingers | Scroll een pagina naar rechts |
| Swipe naar rechts met 3 vingers | Scroll een pagina naar links |
| 2x tikken met 3 vingers. | VoiceOver dempen |
| 3x tikken met 3 vingers | Scherm donker maken (schermgordijn) |
Standaardgebaren met VoiceOver actief
Zoals gezegd worden de standaardgebaren van iOS anders als VoiceOver actief is. Mocht het nodig zijn toch een standaardgebaar uit te moeten voeren, dan is dit nog wel mogelijk, maar daar is een extra stap voor nodig.
Je tikt 2x op het scherm en houdt vast bij de tweede tik tot je drie oplopende toontjes hoort. Terwijl je de vinger op het scherm houdt voer je vervolgens het standaardgebaar uit.
Dit pauzeert de herkenning van VoiceOver-gebaren en geeft je de gelegenheid een standaardgebaar uit te voeren. Wanneer je je vinger weer optilt, worden VoiceOver-gebaren weer hervat.