In Nederland en binnen de Europese Unie zijn afspraken gemaakt over (digitale) toegankelijkheid zodat informatie en diensten voor iedereen beschikbaar zijn, ook als er sprake is van een (tijdelijke) functiebeperking.
Op deze pagina's staat een kort overzicht van de verschillende wetten en regels over dit onderwerp.
EU Richtlijn Webtoegankelijkheid
De EU Richtlijn Webtoegankelijkheid (EU Web Accessibility Directive) is op 26 oktober 2016 vastgesteld en heeft als doel om de eisen die gesteld worden aan websites en apps van overheidsinstanties op het gebied van accessibility gelijk te trekken.
EU Richtlijn 2016/2102 Webtoegankelijkheid
Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid
Dit tijdelijke besluit is een Algemene Maatregel van Bestuur om invulling te geven aan de EU richtlijn Webtoegankelijkheid en is sinds 1 juli 2018 van kracht.
Het tijdelijke deel van de naam komt omdat de grondslag uiteindelijk komt te liggen in de nog in te voeren Wet Digitale Overheid. Tot die tijd is de grondslag van deze wet tijdelijk belegt in artikel 89 van de Grondwet.
In dit Besluit is vastgelegd dat voor alle Nederlandse overheidsinstanties geldt, dat hun websites en mobiele apps toegankelijk moeten zijn. Daarnaast moet hierover verantwoording worden gegeven in een toegankelijkheidsverklaring.
Er zijn in het besluit een aantal ingangsdata gegevens voor verschillende onderdelen. Deze data zijn:
- 23 september 2019 voor websites gepubliceerd na 23 september 2018
- 23 september 2020 voor alle websites, dus ook bestaande van voor 23 september 2018
- 23 juni 2021 voor mobiele applicaties
Bekendmaking Tijdelijke besluit digitale toegankelijkheid overheid
Europese norm EN 301 549
De Europese norm EN 301 549 bevat bepalingen rond toegankelijkheid voor een brede selectie aan ICT toepassingen en is geldende norm voor het tijdelijk besluit.
Sinds augustus 2021 is de versie 3.2.1 van kracht. De eerdere versie, versie 2.1.2, blijft tot februari 2022 geldig.
Hoofdstuk 9 van deze norm is gewijd aan de toegankelijkheid van websites. Daarin wordt verwezen naar een andere standaard op dit gebied, de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG). Versie 2.1.2 verwijst naar de WCAG 2.1 op niveau A + AA
EN 301 549 versie 3.2.1 (pdf, engels)
EN 301 549 versie 2.1.2 (pdf, engels)
Web Content Accessibility Guidelines (WCAG)
Het World Wide Web Consortium (W3c) heeft richtlijnen opgesteld voor de toegankelijkheid van websites. Deze richtlijnen gelden wereldwijd als de standaard om een website toegankelijk te maken.
De WCAG richtlijnen bestaan al meer dan 20 jaar. Versie 1.0 werd gepubliceerd op 5 mei 1999 en richtte zich met name op HTML. In de bijna tien jaar die daarop volgden, werd er veel geleerd en maakte de techniek grote ontwikkelingen door. Op 11 december 2008 volgde daarom versie 2.0
Deze nieuwe versie was een grote stap voor de richtlijn, want door de tehcnische ontwikkelen was HTML lang niet meer de enige techniek waar rekening mee gehouden moest worden. De kregen allerlei documenten als pdf, word en excel bestanden die we konden delen met elkaar en ook smartphones met hun apps waren steeds breder beschikbaar. Versie 2.0 werd daarom opgesteld om onafhankelijk van techniek te kunnen bestaan, techniek-agnostisch.
Er werden 4 principes gedefinieerd die de kern vormen van de nieuwe versie:
- Waarneembaar
- Bedienbaar
- Begrijpelijk
- Robuust
Aan deze principes kan al het nodige voor digitale toegankelijkheid worden opgehangen en als er een ontbreekt is het niet toegankelijk voor iedereen.
De huidige versie 2.1 kwam op 5 juni 2018, weer bijna tien jaar later, tot stand. Deze versie is momenteel de geldende standaard voor webtoegankelijkheid in Europa. Zoals het versienummer doet vermoeden is het een aanvulling op versie 2.0. Alle eerdere criteria blijven woord voor woord van kracht en werden aangevuld met 17 nieuwe criteria.
Voor de geldende norm van WCAG 2.1 A+AA zijn er in totaal 50 succescriteria waaraan moet worden voldaan. Meer weten over deze individuele criteria? Zie de serie De WCAG criteria uitgelegd.
Wet Digitale Overheid
De wet Digitale Overheid zou naar verwachting gelden vanaf begin 2021, maar vragen uit de Eerste Kamer eind februari 2021 hebben voor aanpassingen gezorgd. Het tijdsplan voor intrede van de wet staat momenteel op 1 juli 2022.
Het bovengenoemde 'Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid' zal, bij in werking treding van deze wet, overgaan in de Wet Digitale Overheid.
Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte
De Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte bepaald dat mensen met een beperking of chronische ziekte op een zelfde niveau mee moeten kunnen doen in onze maatschappij als ieder ander. Het is daarom verboden om, direct of indirect, onderscheid hierin te maken bij het goederen en diensten. Daarbij heeft iemand het recht op doeltreffende aanpassingen als deze vraag redelijk is.
Sinds 2017 bevat deze wet een 'Algemene norm toegankelijkheid'. Dat betekent dat 'eenvoudige voorzieningen' op een toegankelijk manier aangeboden moeten worden.
Als een aanvraag voor een aanpassing wordt geweigerd en de aanvrager is het daar niet mee eens, dan deze zich richten tot het College voor de rechten van de Mens. Het college doet dan een niet-bindende uitspraak. Als aan deze uitsprak geen gehoor wordt gegeven kan de aanvrager naar de rechter stappen.